Mandelstamm, Akhmatova eta Rilkek
bertsolerroak diktatzen zizkieten ahotsak entzuten zituzten. Baita
Valéryk ere lehen bertsolerro bati buruz hitz egiten zuen,
hurrengoak hortik ateratzen zirelarik.
Garai zaharragoetan demonioek
(norberaren espirituak aingeruak bezalakoak
ez hainbeste guardako ezpada belarrietako zomorro)
sekretuak kontatzen zituzten horrela
enigmak esanez besterik gabe. Zoriontsuak
poeta haiek (oraindik ere badira)
inoiz ez zeudela bakarrik sinesteko gai zirenak
ezta bakardade izugarriaren ordu
izugarrienetan ere. Sorbalda atzean
espiritutxoa zegoen haiek laguntzeko
erbesteratuen edo erailduen kalbarioetan,
edo Duino aristokratikoetan biztanle,
edo hitzaurre-egile milaka franko batzuen truke
burua neke handiz eskainiz
saiakerak idazteko sur l'idée de dictature.
Sokrates eta Goethe guztiek horrelako zerbait izan zuten,
beste batzuek geroago idazketa automatikoa izan zuten bezala.
Tristea da ez zutela tolesik gabe esan
(salbu eta beren buruei gezurrak kontatzen zizkietenean) erabateko
bakardadean, gau ilunean
— San Joan Gurutzekoak eta poesiara emandako santuek
aipatuan, non haien ustez jasotzen baitzuten,
ez da seguru eta ez dago baieztatuta nondik,
Goikoaren Bisita gorputz barruan —
ez ziela inork edo ezerk hitz egiten: ezerk ez.
Giza-isiltasunean hitz egiten zuten soilik
izateari ukatzen zaion irudi bikoitzarekin.
1972/11/7